Oświadczenie UNICEF dot. krajowych planów wprowadzania zakazów korzystania z mediów społecznościowych przez dzieci.
„Na całym świecie rządy zastanawiają się, co to znaczy, że ktoś jest zbyt młody, by korzystać z mediów społecznościowych. Niektóre kraje wprowadzają ograniczenia wiekowe w tym zakresie.
Takie podejście odzwierciedla autentyczną troskę: dzieci spotykają się w sieci z zastraszaniem, wykorzystywaniem i są narażone na szkodliwe treści, co negatywnie wpływa na ich zdrowie psychiczne i dobrostan. Obecna sytuacja zawodzi dzieci i przytłacza rodziny.
UNICEF z zadowoleniem przyjmuje rosnące zaangażowanie w zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa w sieci. Zakazy dotyczące mediów społecznościowych wiążą się jednak z pewnym ryzykiem i mogą nawet przynieść efekt odwrotny od zamierzonego.
Media społecznościowe nie są luksusem. Dla wielu najmłodszych, zwłaszcza z grup marginalizowanych lub izolowanych, to często narzędzie zapewniające dostęp do nauki, umożliwiające utrzymywanie kontaktu, zabawę czy wyrażanie siebie. Co istotne, wiele dzieci i młodych ludzi nadal będzie korzystać z mediów społecznościowych: obchodząc ograniczenia, dzięki wspólnym urządzeniom, czy też przenosząc się na mniej regulowane platformy, co ostatecznie utrudnia ich ochronę.
Ograniczenia wiekowe muszą być częścią szerszego podejścia, które chroni dzieci przed krzywdą, szanuje ich prawa do prywatności i uczestnictwa oraz unika wypychania ich do nieuregulowanych, mniej bezpiecznych przestrzeni. Przepisy dotyczące wieku nie powinny zastępować podejmowanych przez platformy społecznościowe działań poprawiających bezpieczeństwo dzieci. Nie może to być alternatywa dla ulepszania zasad funkcjonowania tych platform czy skutecznej moderacji treści.
UNICEF wzywa rządy, organy regulacyjne i firmy do współpracy z dziećmi i rodzinami w celu budowania środowisk cyfrowych, które są bezpieczne, włączające i szanują prawa dziecka:
- Rządy muszą zadbać, aby przepisy i regulacje dotyczące wieku nie zastępowały obowiązków firm w zakresie inwestowania w bezpieczniejsze zasady działania platform, a także w skuteczną moderację treści. Powinny nakładać na firmy odpowiedzialność za proaktywne identyfikowanie i eliminowanie skutków niekorzystnych dla praw dziecka.
- Firmy technologiczne i społecznościowe muszą tak przeprojektować swoje platformy, aby na pierwszym miejscu stawiały bezpieczeństwo i dobrostan dziecka. Inwestycje powinny skupiać się na bezpieczniejszych zasadach działania, umożliwiających skuteczną moderację treści. Muszą także uwzględniać zróżnicowane doświadczenia i opracować narzędzia weryfikacji wieku, które będą respektować prawa użytkowników. Ma to zapewnić młodszym użytkownikom bezpieczniejsze warunki, lepiej dostosowane do ich poziomu rozwoju. Te zasady muszą obowiązywać we wszystkich okolicznościach, także w krajach niestabilnych lub dotkniętych konfliktem, gdzie zdolności do instytucjonalnego regulowania i egzekwowania ochrony mogą być ograniczone.
- Organy regulacyjne muszą dysponować systemowymi rozwiązaniami skutecznego zapobiegania szkodom doświadczanym w sieci przez najmłodszych i łagodzenia ich.
- Społeczeństwo obywatelskie i partnerzy muszą wzmacniać stanowiska i doświadczenia dzieci, młodzieży, rodziców i opiekunów w debatach na temat ograniczeń wiekowych w mediach społecznościowych. Decyzje dotyczące najlepszego sposobu ochrony dzieci w erze cyfrowej muszą być oparte na jakościowych dowodach, także tych pochodzących bezpośrednio od nich.
- Rodzice i opiekunowie powinni być wspierani w rozwijaniu kompetencji cyfrowych – choć odgrywają kluczową rolę, stawia się przed nimi niewykonalne zadanie: monitorowania platform, których nie projektowali, nadzorowania algorytmów, których nie widzą, i zarządzania przez całą dobę dziesiątkami aplikacji.
UNICEF zobowiązuje się do kontynuowania pracy na rzecz dzieci, młodzieży i rodzin oraz z nimi, aby zapewnić, że ustawodawstwo, regulacje i projektowana technologia odzwierciedlają poglądy, potrzeby i prawa dziecka. Jesteśmy gotowi do współpracy z rządami, przedsiębiorstwami i społecznościami, aby każde dziecko mogło bezpiecznie uczyć się, łączyć i rozwijać w erze cyfrowej.”