Zanieczyszczenie powietrza drugą najczęstszą przyczyną śmierci dzieci

18 czerwca 2024

W 2021 r. narażenie na zanieczyszczenie powietrza było powiązane z ponad 700 tys. zgonów dzieci poniżej 5. r. ż. To druga po niedożywieniu najczęstsza przyczyna śmierci w tej grupie wiekowej. Ogólnie na świecie tylko w 2021 r. przyczyniło się ono do ponad 8 mln zgonów.

Raport State of Global Air niezależnej organizacji badawczej non-profit Health Effects Institute, opracowany we współpracy z UNICEF, wykazał, że zanieczyszczenie powietrza ma coraz większy wpływ na zdrowie ludzi, stając się drugim wiodącym globalnym czynnikiem ryzyka zgonu – zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych.

Na zgubny wpływ zanieczyszczenia powietrza szczególnie narażone są dzieci poniżej 5. r. ż. Tylko w 2021 r. oznaczało to ponad 700 tys. zgonów. Pół miliona przypadków tych śmierci związana była z zanieczyszczeniami w gospodarstwach domowych, spowodowanych gotowaniem w pomieszczeniach, głównie w Afryce i Azji. Poważniejszym zagrożeniem dla najmłodszych było tylko niedożywienie.

Pomimo postępów w zakresie zdrowia matek i dzieci, każdego dnia prawie 2 tys. dzieci poniżej 5. r. ż. umiera z powodu skutków zdrowotnych związanych z zanieczyszczeniem powietrza

– mówi Kitty van der Heijden, zastępczyni Dyrektor Generalnej UNICEF.

Nasza bezczynność ma głęboki wpływ na następne pokolenie, wpływając na zdrowie i dobrostan przez całe życie. Globalna potrzeba jest niezaprzeczalna. Konieczne jest, aby rządy i przedsiębiorstwa wzięły pod uwagę te szacunki i lokalnie dostępne dane i wykorzystały je do podejmowania poważnych, skoncentrowanych na dzieciach działań, mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i ochronę zdrowia dzieci

– oceniła.

Szkody spowodowane przez zanieczyszczenie powietrza mogą dotyczyć już okresu prenatalnego, a skutki zdrowotne trwają często przez całe życie. Na przykład, dzieci wdychają więcej powietrza na kilogram masy ciała i absorbują więcej zanieczyszczeń niż dorośli, podczas gdy ich płuca, ciała i mózgi wciąż się rozwijają. Takie zagrożenie u małych dzieci jest związane np. z zapaleniem płuc, odpowiedzialnym za co piąty zgon dziecka na całym świecie, a także astmy, czyli najczęstszej przewlekłej choroby układu oddechowego u starszych dzieci. Uderzające są też nierówności związane z wpływem zanieczyszczenia powietrza na zdrowie najmłodszych. Wskaźnik zgonów z tego powodu w Afryce jest 100 razy wyższy niż w krajach o wysokich dochodach.

Raport zawiera dane dla ponad 200 krajów i terytoriów na całym świecie, wskazując, że prawie każda osoba na świecie codziennie oddycha niezdrowym, zanieczyszczonym powietrzem, co ma daleko idące konsekwencje zdrowotne. W ujęciu globalnym w 2021 r. było ono przyczyną ponad 8 mln zgonów. Zwiększa także ryzyko występowania chorób niezakaźnych u dorosłych, takich jak choroby serca, udar, cukrzyca, rak płuc i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Wiele milionów ludzi żyje z takimi wyniszczającymi chorobami, co stanowi ogromne obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej, gospodarek i społeczeństw.

Publikacja wskazuje także na postępy czynione w zakresie likwidacji problemu zanieczyszczenia powietrza. Od 2000 r. wskaźnik zgonów dzieci poniżej 5. r. ż. spadł o ponad połowę, głównie dzięki wysiłkom mającym na celu zwiększenie dostępu do czystych źródeł energii do gotowania, a także poprawę dostępu do opieki zdrowotnej, odżywiania i zwiększenia świadomości na temat szkód związanych z narażeniem na tego typu niebezpieczeństwo w gospodarstwach domowych. Wyraźne postępy nie oznaczają jednak, że nie można zrobić jeszcze więcej, aby minimalizować wpływ zanieczyszczenia powietrza na życie setek tysięcy dzieci i dorosłych na świecie.

Szczegółowe dane z raportu dostępne są na stronie State of Global Air.