Niemal we wszystkich krajach Afryki dzieci są narażone na skutki kryzysu klimatycznego

05 września 2023

Tylko 2,4% globalnego finansowania klimatycznego jest przeznaczane na wsparcie dzieci – to wnioski z nowego raportu UNICEF. Jednymi z najbardziej narażonych na negatywny wpływ zmian klimatu są najmłodsi zamieszkujący 48 z 49 krajów Afryki. Środki finansowe są niezbędne, aby skutecznie reagować na potrzeby związane z ochroną dzieci przed zmianami klimatu.

Według raportu UNICEF zatytułowanego Time to Act: African children in the climate change spotlight, dzieci w 48 z 49 ocenionych krajów afrykańskich są klasyfikowane jako zagrożone w wysokim lub bardzo wysokim stopniu na wpływ zmian klimatu. Analiza ocenia kraje pod względem narażenia dzieci na szoki klimatyczne i środowiskowe, takie jak cyklony i fale upałów, a także dostęp do podstawowych usług medycznych i sanitarnych. Na negatywne skutki zmian klimatu najbardziej narażone są dzieci żyjące w Republice Środkowoafrykańskiej, Czadzie, Nigerii, Gwinei, Somalii i Gwinei-Bissau.

Dzieci bardziej niż dorośli są podatne na skutki zmian klimatu. Fizycznie nie są w stanie sprostać tym zagrożeniom. Fizjologicznie są również bardziej podatne na toksyczne substancje, takie jak np. ołów.

Najmłodsi mieszkańcy Afryki najbardziej odczuwają skutki zmian klimatu - głównie z powodu braku dostępu do podstawowych usług. Musimy zwiększyć dopływ środków finansowych do funduszy klimatycznych dla dobra tych dzieci. Dzięki temu będą lepiej przygotowane na to, co przyniesie przyszłość.

Lieke van de Wiel, Zastępca dyrektora UNICEF w regionie wschodniej i południowej Afryki

W odpowiedzi na rosnące ryzyka dla dzieci, raport bada, gdzie wielostronne fundusze klimatyczne MCF (Multilateral Climate Funds) koncentrują swoje zasoby. Tylko 2,4% tego kluczowego globalnego finansowania klimatycznego można zaklasyfikować jako wspierające działania zorientowane na dzieci ze średnią wartością zaledwie 71 mln dolarów rocznie. Jeśli grupę docelową rozszerzyć na młodzież, liczba ta wzrasta do zaledwie 6,6% całkowitych wydatków MCF.

Pomimo znaczącego postępu dokonanego przez praktycznie wszystkie kraje w dostarczaniu podstawowych usług, aktualne wyzwania związane z kryzysem klimatycznym pogłębiają problemy dzieci. Z powodu kataklizmów klimatycznych mają one ograniczony dostęp do usług medycznych, odpowiedniego żywienia, bezpiecznych źródeł wody, zaplecza sanitarnego, usług higienicznych oraz edukacji. Wśród dzieci rośnie także poziom ubóstwa.

UNICEF i United Nations Environment Programme UNEP (Program Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska) współpracują nad projektami, które pokazują, jak społeczności w całej Afryce mogą dostosowywać się do zmian klimatu i stawać się bardziej odporne na jego skutki. W Sahelu, regionie, który doświadczył fali śmiertelnych katastrof klimatycznych w 2022 roku, UNICEF i partnerzy wdrożyli zintegrowane, zorientowane na ludzi podejście w pięciu sektorach: ochronie zdrowia, żywieniu, wodzie, edukacji i usługach ochronnych. Program umożliwił społecznościom łagodzenie skutków szoków klimatycznych oraz zarządzanie pozostałymi ryzykami poprzez planowanie i kompleksową dostawę usług. Od 2020 roku program zapewnił, co najmniej 3 mln osób, w tym 2,7 mln dzieci, dostęp do podstawowych usług.

W przybrzeżnym regionie Tanzanii program UNEP działa na rzecz zmniejszenia szkodliwego wpływu wzrostu poziomu morza na infrastrukturę, inwestując w ściany brzegowe, przenosząc studnie, odtwarzając lasy namorzynowe i budując systemy zbierania wody deszczowej, wykorzystując podejście oparte adaptacji do zmian we wszystkich ekosystemach. W rezultacie zdolność adaptacji przybrzeżnych społeczności do rosnących poziomów morza wzrosła. Program doprowadził również do poprawy zdrowia ludności dzięki dostępowi do bezpiecznej, czystej wody.

UNEP, UNICEF i Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) współpracują z młodzieżą, rządami, organizacjami pracodawców i pracowników oraz sektorem prywatnym w celu zaprojektowania i wdrożenia „Paktu zielonych prac dla młodzieży”. Pakt ma na celu do 2030 roku. stworzenie miliona nowych, zielonych miejsc pracy, przekształcenie miliona istniejących miejsc pracy oraz pomoc dla 10 tys. młodych przedsiębiorców w rozpoczęciu działalności w ramach programu.

Młodzi ludzie zrobili najmniej, aby zmienić klimat, ale w Afryce odczuwają jego najgorsze skutki. Pracujemy nad wsparciem krajów w dostosowaniu się i budowaniu odporności w szybko zmieniającym się klimacie poprzez rozwiązania oparte na naturze, a także inwestując w młodych ludzi z zielonymi umiejętnościami i postawami, aby wspierać ten proces zmiany. Aby zobaczyć wyniki, musimy radykalnie zwiększyć inwestycje w zrównoważoną przyszłość dla młodych mieszkańców Afryki.

Rose Mwebaza, Dyrektor Regionalna dla Afryki w UNEP

Raport ujawnia silną korelację między krajami z niską pozycją w rankingach zdrowia, żywienia, usług wodno-sanitarnych z tymi, które są klasyfikowane jako wysoko lub bardzo wysoko zagrożone według Indeksu Ryzyka Klimatycznego dla Dzieci, co podkreśla, jak podatne są dzieci mieszkające w tych krajach na wpływ zmian klimatu. Jednocześnie dobrostan dzieci i młodzieży jest kluczowy dla długoterminowych zmian i zrównoważonego rozwoju. Ich pomysły, kreatywność i umiejętności muszą być traktowane poważnie i stać się integralną częścią rozwiązań, w tym polityki i finansowania. Musimy działać już teraz.

Cały raport dostępny jest na stronie: https://www.unicef.org/esa/documents/time-to-act