Co roku 30 lipca obchodzony jest Światowy Dzień przeciwko Handlowi Ludźmi. W tym roku obchody tego dnia podkreślają rolę technologii jako narzędzia, które może zarówno umożliwiać, jak i utrudniać handel ludźmi.
Technologia jest obecna w życiu miliardów ludzi na całym świecie. Jej globalna ekspansja zintensyfikowana pandemią COVID-19 przeniosła nasze codzienne życie do internetu. Niestety z cyberprzestrzeni korzystają też handlarze ludźmi oraz organizacje przestępcze. Internet i platformy cyfrowe ułatwiają im dostęp do licznych narzędzi służących rekrutacji, wykorzystywaniu i kontrolowaniu ofiar. Handlarze mogą anonimowo, szybko i tanio zorganizować transport oraz zakwaterowanie swoich ofiar, reklamować je docierając do potencjalnych klientów, a także komunikować się między sobą i ukrywać dochody.
Co więcej, technologia pozwala przestępcom działać na arenie międzynarodowej, w różnych jurysdykcjach i z większą łatwością unikać wykrycia. Handlarze ludźmi wykorzystują media społecznościowe do wyszukiwania i nawiązywania kontaktów ze swoimi ofiarami, w tym dziećmi. Przestępcy używają też e-maili i komunikatorów, aby gnębić ofiary, a platformy online ułatwiają handlarzom szerokie reklamowanie usług świadczonych przez ofiary.
Problem ten nasila się podczas kryzysów humanitarnych. Przestępcy wykorzystują chaos, desperację, załamanie systemów wsparcia i rozdzielenie rodzin, aby rekrutować swoje ofiary. Dla osób np. uciekających przed wojną, platformy internetowe mogą stać się pułapką, zwłaszcza jeśli chodzi o nieprawdziwe propozycje podróży i fałszywe oferty pracy skierowane do grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji.
Technologia szansą w walce z handlem ludźmi
Z technologii można jednak skorzystać także i w walce z procederem handlu ludźmi. Kryje się w niej wielka szansa. Sukces w wyeliminowaniu handlu ludźmi będzie zależał od tego, w jaki sposób organy ścigania i systemy sądownictwa będą korzystały z technologii w swoich działaniach. Narzędzia technologiczne mogą wspierać policyjne dochodzenia, rzucać światło na sposób działania sieci grup przestępczych czy usprawnić ściganie sprawców za pomocą cyfrowych śladów. Technologia pomaga też w świadczeniu usług wsparcia dla osób, które mają za sobą doświadczenie handlu, przemocy i wykorzystywania.
Ważne, aby podkreślić rolę działań prewencyjnych i uświadamiających zagrożenia płynące z internetu. Bezpieczne korzystanie chociażby z mediów społecznościowych może pomóc zmniejszyć ryzyko handlu ludźmi. Z kolei współpraca z sektorem prywatnym jest istotna dla opracowania rozwiązań technologicznych wspierających zapobieganie i zwalczanie procederu handlu ludźmi.
Dzieci ofiarami procederu
UNICEF alarmuje, że niemal co trzecia zidentyfikowana ofiara handlu ludźmi na świecie to dziecko. Rzeczywisty odsetek najmłodszych ofiar tego procederu jest jednak znacznie wyższy. Dzieci często ukrywają ten fakt w obawie przed handlarzami, przez brak informacji o tym jak mogą potoczyć się ich losy, brak zaufania do służb publicznych, strach przed napiętnowaniem oraz brak wsparcia materialnego w powrocie do rodzin.
Na handel ludźmi narażone są najczęściej dzieci-uchodźcy, dzieci-migranci i dzieci przesiedlone, uciekające przed konfliktem oraz przemocą. Warto o tym pamiętać zwłaszcza w obliczu wojny na Ukrainie i największego kryzysu uchodźczego w Europie od czasów II wojny światowej.